IKomiti eKhethekileyo yezoKhuseleko noBulungisa yandise ixesha lokuhlomla ukuze lingeniswe ngokubhaliweyo kuMthetho-siHlomelo oYilwayo weNkqubo yoLwaphulo-mthetho [B 12B – 2021] (iNdlu yoWiso-mthetho yeSizwe – icandelo 75).
-
- ukulungisa uMthetho weNkqubo yoLwaphulo-mthetho, wowe-1977, ukuze kulawuleke ngakumbi ukupapashwa kolwazi olutyhila okanye olunokuthi luveze isazisi sommangalelwa, ingqina okanye umntu ekutyholwa ukuba wenziwa ityala kuye ongaphantsi kweminyaka eli-18.
0 izimvo zinikezelwe (ivaliwe nge-12 kaNovemba 2021)


[IVALIWE] Yiba nelizwi lakho - lungisa lo mthetho uyilwayo.
INJONGO YOMTHETHO OSAYILWAYO
1.1 ICandelo le-154 loMthetho weNkqubo yoLwaphulo-mthetho, ka-1977 (uMthetho onguNombolo 51 ka-1977) (''uMthetho''), uyakwalela ukupapashwa kolwazi oluthile olunxulumene namatyala olwaphulo-mthetho. ICandelo le-154(3) libonelela ukuba akukho mntu uya kupapasha nangaluphi na uhlobo naluphi na ulwazi oluveza okanye olunokuthi luveze isazisi sommangalelwa ongaphantsi kweminyaka eli-18 okanye ingqina kwityala lolwaphulo-mthetho elingaphantsi kweminyaka eli-18 ukuba ijaji echopheleyo okanye igosa lenkundla lingagunyazisa ukupapashwa kolwazi oluninzi kangangoko linokubona kufanelekile ukuba upapasho lwayo ngokoluvo lwayo lunobulungisa kwaye lunobulungisa kwaye lusemdleni wakhe nawuphi na umntu.
1.2 KwiZiko loMthetho waBantwana nabanye v Media 24 Limited and Others 2019 ZACC 46 (''isigwebo seZiko loMthetho waBantwana''), iNkundla yoMgaqo-siseko yathi icandelo 154(3) loMthetho aliluniki ukhuseleko kumaxhoba angabantwana. kwamatyala olwaphulo-mthetho nokuba ukhuseleko aluqhubeki lusebenza nasemva kokuba umntwana otyholwa, ingqina okanye ixhoba ligqiba iminyaka eli-18 ubudala, ekubeni kufanele ukuba, kwaye icandelo 154(3) ngenxa yezo zizathu, alingqinelani noMgaqo-siseko IRiphabliki yoMzantsi Afrika, 1996 (''uMgaqo-siseko''). Ukubhengezwa kokungasebenzi komgaqo-siseko kwanqunyanyiswa kangangeenyanga ezingama-24 ukunika iPalamente ithuba lokulungisa eso siphene sibangele ukungasebenzi komgaqo-siseko.
INkundla yoMgaqo-siseko inike isiqabu sexeshana ngokufunda ukuze iqinisekise ukuba, ngexesha lokunqunyanyiswa kokungabi nakusebenza, ukhuseleko—
(a) enikwe licandelo 154(3) ikwanatyiselwa nakumaxhoba olwaphulo-mthetho angabantwana
amatyala; kwaye
(b) uqhubeleka nokwenza isicelo emva kokuba umntwana otyholwayo, ingqina okanye ixhoba ligqiba iminyaka eli-18
yeminyaka.
1.3 UMthetho-siHlomelo oYilwayo weNkqubo yoLwaphulo-mthetho, wowama-2021 (''uMthetho oYilwayo''), ujonge ukuhlomela icandelo le-154 ukuze ulungise ukungasebenzi ngokomgaqo-siseko kwesolotya.
UKUKWENZELA UKUBA UYIBE UMGAQO-NKQUBO KARHULUMENTE
UMzantsi Afrika obekekileyo liqonga elamkelwa ngokusemthethweni nelikhuselweyo ngokomgaqo-siseko elivumela uluntu ukuba ludibanise yonke imigaqo-nkqubo, izilungiso kunye nezindululo zikarhulumente. Siqhube amaphulo amaninzi ayimpumelelo kwaye siye saqokelela intatho-nxaxheba enkulu yabantu abangaphezulu kwama-750,000 kwilizwe liphela nangaphaya.
Asibaleki zikhalazo. Siqhuba iinkqubo ezivunyiweyo ngokusemthethweni zokuthatha inxaxheba koluntu ezivumela abemi ukuba benze umgaqo-nkqubo kuwo onke amanqanaba olawulo. Nangona amaxwebhu ezikhalazo, nokuba anamawakawaka otyikityo, athathwa njengengeniswayo elinye ngurhulumente, inkqubo yethu iqinisekisa ukuba izimvo ezenziwe nge-deadsouthafrica.co.za ziyamkelwa kwaye zibalwe njengengeniso yomntu ngamnye ngurhulumente.
Ngapha koko, sigcina ingxelo echanekileyo yayo yonke intatho-nxaxheba kwaye sivelise ingxelo efumaneka esidlangalaleni ekupheleni kweprojekthi nganye. Le ngxelo yenza isiseko setyala elivakalayo xa kukho imfuneko yokuphikisa isigqibo.
Ukuthatha inxaxheba akubizi KWANTO, kwaye kulula kwaye kuyakhawuleza ukwenza ngeqonga kangangokuba awunasizathu sokungancedi ukubumba umgaqo-nkqubo PHAMBI kokuba ube ngumthetho. Umthetho ophunyeziweyo ocela umngeni ngokwasemthethweni uneendleko kwaye awufane ube nempumelelo. Uthintelo lungcono kunonyango.
Ukuthatha inxaxheba kwiinkqubo zokwenziwa kwezigqibo kuthetha ukuba kunokwenzeka kubemi, imibutho yoluntu kunye namanye amaqela anomdla ukuba abe nefuthe kuphuhliso lwemigaqo-nkqubo nemithetho ebachaphazelayo. Senze kwalula kuwe njengommi waseMzantsi Afrika onenkathalo, ukuphembelela izigqibo zikarhulumente phambi kokuba zenziwe.

