UMgaqo-siseko waseMzantsi Afrika wenza isibonelelo sokubandakanyeka koluntu ekwenziweni komthetho, ukongamela kunye nezinye iinkqubo zePalamente. Inkqubo yedemokhrasi yoMzantsi Afrika ayiboneleli nje kuphela ukuba abemi banyule abameli babo, kodwa ikwavumela abemi ukuba babe nelizwi kwimiba ebachaphazelayo.

Ulwazi olunikezelwe yi I-Ofisi yeMfundo yoLuntu yasePalamente
Enye yeendlela uluntu olunokuthi livakalise ilizwi lalo kukwenza iziphakamiso kwiiKomiti zeNdlu yoWiso-mthetho, kwiiKomiti zeBhunga leSizwe lamaPhondo okanye kwiiKomiti eziHlangeneyo.
Ukuze iziphakamiso ezivela eluntwini zisebenze, umxholo kunye nefomathi kufuneka ziqwalaselwe ngononophelo.
Kubalulekile ukuba isingeniso sifundwe lula kwaye siqondwe ngamaLungu ekomiti.
YINTONI UKUNGENEKE?
Isingeniso kunikezelo lwezimvo okanye izimvo ngomba othile okanye isiqwenga somthetho oqwalaselwa yikomiti yePalamente.
Amangeniso angeniswa ngolwimi olukhethileyo.
Amangeniso adla ngokubhalwa. Zinokomelezwa ngokumelwa komlomo kwikomiti, ukuba umntu okanye iqela elenze ingxelo liyamenywa ukuba lenze intetho yomlomo.
Ukwenza izindululo kudala ithuba lokuba nalo naliphi na ilungu loluntu licebise ngeenguqu okanye licebise amanyathelo anokwenziwa ukuqinisekisa ukuba imithetho epasiswe yiPalamente okanye nawuphi na omnye umcimbi oqwalaselwa yiPalamente, uyayifezekisa injongo yawo.
INDLELA YOKUBHALA ISIBONELELO?
Nangona kungekho ndlela imiselweyo yokungeniswa kwikomiti, ifanele icingisiswe kakuhle kwaye kube lula ukuyifunda.
La macebiso alandelayo anokunceda ukuphumeza oku:
isihloko – Intloko yengxelo yakho negama lekomiti ekubhekiswe kuyo kunye nesihloko esipheleleyo soMthetho oSayilwayo okanye isihloko.
Isuka kubani? – Chaza ngokucacileyo ukuba ungeniso luvela kubani. Xela igama lakho okanye unike igama lombutho owumeleyo.
Iinkcukacha zoqhakamshelo – Bandakanya idilesi yoqhagamshelwano kunye nenombolo yomnxeba yasemini. Ukuba ngenxa yezizathu zabucala awunqweneli ukuba ezo nkcukacha zikhutshwe esidlangalaleni kunye nesingeniso sakho, chaza oku kwileta ekhuselayo kwaye uyishiye ngaphandle kwengeniso ngokwayo.
Ngaba unqwenela ukuvela phambi kweKomiti? - Cacisa ngokucacileyo ukuba ungathanda na ithuba lokuthetha nekomiti ngokobuqu. Ukuba umela umbutho kwaye unqwenela ukuba abanye bavele nawe phambi kwekomiti, nokuba baxhasa okanye bathethe, baquke amagama kunye neendima zabo.
Umbutho wakho – Ukuba ubhala egameni lombutho, nika iinkcukacha ezimfutshane ngeenjongo zombutho, ubulungu kunye nobume balo. Qinisekisa ukuba unegunya lokwenza oko kwaye uqaphele nesikhundla sakho kumbutho.
Ngubani omnye okuxhasayo? - Unokuqaphela ukuba udibene kangakanani na ngexesha lokubhalwa kwesingeniso. Isingeniso sakho sinokuma ngakumbi ukuba sinesiseko senkxaso esibanzi.
IZIKHOKELO ZOKUNGENISWA OKUBHALWEYO
Xa ubhala isingeniso kwikomiti, uya kuba usenza amagqabantshintshi ngokunxulumene noMthetho oSayilwayo okanye umba ongumxholo. Nangona kukho iiyantlukwano kwindlela isingeniso esibhalwa ngayo kuMthetho oYilwayo, kukho imigaqo esisiseko esebenzayo.
Ukusetyenziswa kolwimi – Sebenzisa ulwimi olunentlonipho. Isingeniso esisebenzisa intetho enyelisekileyo nengenambeko asisayi kuqwalaselwa.
Iyasebenza – Namathela kwinqanaba. Isingeniso sakho kufuneka sihambelane nomba oxoxwayo. Ikomiti inokugqiba ekubeni ingawamkeli uluvo olungafanelekanga.
Cacileyo - Lungiselela izivakalisi zakho kunye nemihlathi ngokulandelelana okufanelekileyo. Zama ukuveza ingxoxo ecacileyo nephuhliswe ngokwengqiqo. Ukungeniswa okutsibayo ukusuka komnye umba ukuya komnye nokubuya kwakhona okanye ukuxuba imiba enganxulumananga kunye kunokubhideka kwaye kucuthe ifuthe lako.
siquka – Yiba lula kwaye ngqo. Musa ukubhala ngaphezu kokuba kuyimfuneko. Ukungeniswa ixesha elide kunokuwenza buthathaka amanqaku aphambili onqwenela ukuwalungisa. Ikomiti ifuna ukwazi ukuba ucinga ntoni na kunye nobungqina okanye iingxoxo onazo ezixhasa uluvo lwakho.
Echanileyo -Chaneka kwaye ugqibelele. Qokelela kwaye uphande lonke ulwazi olufanelekileyo ngokucokisekileyo. Qinisekisa ukuba iinkcukacha zakho zichanekile. Ukungeniswa okuneempazamo ezininzi kuya kunciphisa kakhulu impembelelo yayo.
isiphelo – Ukushwankathela okanye uluhlu lwamanqaku aphambili eengcebiso zakho kwisiphelo ekupheleni kokungeniswa okanye kwisishwankathelo solawulo ekuqaleni.
Ukuthumela ungeniso lwakho – Isingeniso sakho kufuneka sifike kwikomiti ngaphambi okanye ngaphambi komhla wokuvala ukungeniswa, kwaye kufuneka sithunyelwe kuNobhala weKomiti ofanelekileyo.
UKWENZA IZIBONELELO ZOMLOMO
Ukungeniswa ngomlomo kukunika ithuba lokubethelela oko ukuthethileyo kwingeniso yakho ebhaliweyo kwaye uvumele ikomiti ukuba icacise iingongoma eziphakanyiswe kwisingeniso. Ukuba ikomiti igqibe ekubeni imamele isingeniso sakho, unobhala weKomiti uya kuqhagamshelana nawe ukuze enze amalungiselelo okumamela ungeniso lwakho lomlomo.
Izimvo zovakaliso-zimvo zinokwenziwa kwiiNgxoxo zoVavanyo lwezimvo zoLuntu ezibanjwa ziiKomiti.
-
- Ezi zimvo zingenisiweyo zirekhodwa kwiNgxoxo yoVavanyo-zimvo kwaye zikhutshelwe.
- IKomiti/iiKomiti ezifanelekileyo zijonga ubungqina okanye iimbono ekwabelwana ngazo kwiNgxoxo yeNgxoxo kwaye ixoxe ngemixholo yoko.
- Ukuba imbono ixhaswa ngabantu abaninzi kwaye ukuba ifanelekile, ingcamango okanye inkxalabo ibeka ithuba elihle lokubandakanywa kumsebenzi weKomiti / iiKomiti ezifanelekileyo.
- IKomiti/iiKomiti ziya kwenza isigqibo sokugqibela malunga nokufaneleka kombandela othile.
IZIKHOKELO ZOKWENZA IZIBONELELO ZOMLOMO
Indlela yokunikwa kwezimvo ezingeniswe ngomlomo iyahluka phakathi kweekomiti kwaye ikwaxhomekeke kubume beshishini.
Landela izikhokelo ezifanayo nezo zibhaliweyo.
Ukulungiselela ukungeniswa kwakho ngomlomo – Njengoko iintlanganiso zekomiti zivuleleke kuluntu jikelele nakumajelo eendaba, unganqwenela ukuya kwenye yezi ntlanganiso phambi kokuba wenze ingxelo yakho yomlomo. Ngomhla wokungeniswa kwakho ngomlomo, fika kwangoko. Kungumbono omhle ukucwangcisa intetho yakho ukuze ukwazi ukuchaza zonke iingongoma ezifanelekileyo kwaye ushiye ixesha elaneleyo lemibuzo.
Izinto Eziluncedo Ezibonakalayo – Amagumbi ekomiti yePalamente afakelwe izixhobo ezimanyelwayo nezibonwayo kwaye ungeniso lwakho lomlomo lunokuba nefuthe elingakumbi ukuba luqiniswa ngezixhobo ezivakalayo nezibonwayo.
ulwimi – Unganikezela ngengxelo yakho yomlomo ngalo naluphi na ulwimi kwiilwimi ezisemthethweni zaseMzantsi Afrika. Yazisa iKomiti ngolwimi olukhethileyo phambi kwexesha ukuze iPalamente yenze amalungiselelo ayimfuneko okutolika.
imibuzo – Yilungiselele imibuzo evela kuMalungu eKomiti. Kungumbono omhle ukucinga ngemibuzo enokuthi ibuzwe kwaye ulungele ukuyiphendula.
Ukwabiwa kwexesha - Unokuxoxa ngesixa sexesha elinikezelwe kuwe kunye noNobhala weKomiti, kwangaphambili. Ikomiti yenza isigqibo sokugqibela malunga nexesha elabelwe ukwenza intetho yomlomo.
Thatha inxaxheba ePalamente. Yenza ilizwi lakho livakale.

